ارزیابی تحمل به خشکی در برخی از ژنوتیپ های عدس در منطقه اردبیل

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ده ژنوتیپ عدس و ارزیابی برخی از شاخص های مقاومت و حساسیت بهخشکی، از جمله شاخص حساسیت به تنش ) SSI (، شاخص تحمل تنش ) TOL ( ،میانگین حسابی ) MP ( ، میانگین هندسی بهره وری ) GMP ( وشاخص تحمل به تنش ) STI ( آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم )تنش خشکی( و آبی )بدون تنش( درایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب تفاوت معنی داری را در بین ژنوتیپ هایمورد مطالعه از نظر تمام صفات مورد مطالعه نشان داد. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که ژنوتیپ های محلی قزوین، 225-12-Cو 22,15 - 22 - 418 دارای بیشترین میزان عملکرد دانه در هر دو شرایط دیم و آبی بودند. نتایج بررسی همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان دادکه عملکرد دانه بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار را با صفات شاخص برداشت، تعداد نیام پر در بوته، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته داشت.همبستگی عملکرد دانه با صفات تعداد روز تا 50 درصد گلدهی منفی و بسیار معنی دار و با صفات تعداد روز تا زمان رسیدگی منفی و معنی دار بود کهنشان می دهد که ژنوتیپ هایی دیرگل و دیررس از عملکرد کمتری برخور دار بوده اند. با توجه به مقادیر میانگین عملکرد دانه و ضرایب همبستگیساده بین شاخص های میانگین هندسی بهره وری ) GMP ( و تحمل به خشکی ) STI (، با عملکرد دانه در هر دو محیط آبی و دیم می توان آنها بهعنوان مناسبترین شاخص های ارزیابی مقاومت به خشکی و برای انتخاب ژنوتیپ های عدس با پتانسیل عملکرد بالا در هر دو محیط دیم )تنشخشکی( و آبی )بدون تنش خشکی( استفاده کرد. در این بررسی ژنوتیپ های محلی قزوین ، 225-12-C و 22,15 - 22 - 418 نسبت به سایر ژنوتیپ هااز تحمل بیشتری به خشکی و با عملکرد دانه بالاتری در هر دو محیط دیم و آبی بودند.